1839KO URRIAREN 25EKO LEGEA

1 Identifikatu:

Lehen mailako testua azaltzen zaigu ( protagonista = idazlea). Hain zuzen ere, Isabel

II-ak agindutakoa, bera adin txikikoa denez bere ama Mª Kristina zuzendutakoa. Espainiako biztanleriari idatzia eta zehazki Euskal Herriko eta Nafarroko herritarrei.

Eredu juridukoa du legeei buruz aritzen delako. Hau da, garai honetan botere legegilea gortearen eskua zegoen. Horetarako, beharrezkoa zen erregearen iritzia, denok dakigunez, honek eragin handia zuen eta. Beraz, Euskal eta Nafarroko luraldeen helburu nagusia foruak berrezartzea zen.

 

2 Idei nagusiak

 Funtsezko idea:

 Foruak berrezarri nahi dira baina honetarako ezin dute kostituzioaren kontra egin. Errespetatu behar dute kostituzioaren ideak eta legeak. Foruek beraz ezin dute kostituzioaren aurka jarri eta barne kokatu behar dira.

1-. Foruak berriro ere martzan jartzeko entzun egiten zaie foruzaleei, batez ere Euskal Herrikoei eta Nafarrokoei eta esandakoaren arabera gorteak erabaki egingo du. Gorteak modu batean edo bestean jokatuko du Foruen portaera ikusita. Azken hitza beti gorteak dute.

3.-Kontestu historikoa

Isabel II  (1833 -1868)  urte bitartean izan zen Espainiko gobernadorea.

Liberalen laguntza izan zuen tronua iristeko. Liberalek,hain zuzen ere, aukera ikaragarria ikusten zuten berain eskubidean bermatzeko.

Aita hil zenean ( Fernando VII) arazo handia zeuden neskak gobernari izateko. Beraz  hil baino lehen legea aldatu zuen Isabel II gobernatu ahal izateko.  Adin txikikoa zela lurraldea zuzentzeko bere amak, Mº Kristina, Espainiaren agintea hautuko du bere gain.  Honezkero, behar duen legezko adina bete arte egongo da boterean.

Bergarako besarkadan (1839) lege berri bat egiten da. Liberalek irabazi eta boterea bereganatu dutela akordio batera iristen dira. Karlistei proposaturiko akordioa zen, hain zuzen ere, Lehen Karlistadarekin bukatzeko estrategia. Hala ere, gerra karlisten ondorio nagusia liberalismoak Foruak kentzea izan zen.

Euskal Herriaketa Narafarroak foruzaletasuna indarrean jarraitzen zuen leku bakarra zenez haserre handiz hartuko dute erabakia. Honezkero, berriro ere berrezartzea nahi izango dute.